Coöperatieve zuivelfabriek “De Volharding” 1891-2010 - It Heech 4

Op 22 april 1891 werd door 25 veehouders besloten om een Coöperatieve  stoomzuivelfabriek in Dronrijp op te richten. Mr. Willem Adriaan Bergsma, burgemeester van Menaldumadeel en een groot voorstander van coöperaties, gaf de aanzet tot het oprichten van de fabriek in Dronrijp.

De naam van de fabriek werd "De Volharding" Dronrijp was de tweede coöperatieve zuivelfabriek van Friesland. Om te zorgen voor voldoende afzet van de producten werd in 1898 de Frico (de Friesche Coöperatieve Zuivelexport Vereniging) opgericht met de deelnemende fabrieken van Achlum,  Akkrum, Bartlehiem,  Marssum,  Giekerk en Dronrijp.

Na de crisis volgde in 1935 de eerste fusie met de fabriek in Ried. In 1939 kwam er een fusie met de zuivelfabriek in Winsum. Begin jaren vijftig was er voldoende geld om een grote verbouwing te doen en de fabriek tot de modernste van die tijd te maken. De aanvoer van melk steeg en door verbeterde technieken kon sneller en doelmatiger worden gewerkt. Desondanks ging het in de provincie Friesland steeds slechter met de totale zuivelindustrie. Er waren te veel zuivelfabrieken en met behulp van het ministerie kwamen maatschapsovereenkomsten tot stand tussen Dronrijp, Marssum en Sexbierum. Ook Berlikum kwam hier later bij en stapte toen over tot het maken van ijs, wafels, e.d. In 1961 werd deze maatschap overgezet in een fusie en kreeg de nieuwe coöperatie de naam C.V. de Maatschap. Het jaar daarop kwam het ministerie met cijfers en conclusies, die het einde betekenden voor de kleine zuivelfabrieken. Dronrijp was groot genoeg om door te gaan en door samenwerking met Frico werd in 1967 de modernste kaasfabriek van Europa gebouwd. Schaalvergroting zorgde de jaren daarna voor vele fusies, sluiten van fabrieken en nieuwe namen. De laatste fusie voor de fabriek in Dronrijp was met "De Takomst" in Wolvega. Hier kwam ook de directeur te zitten en daarmee was de zelfstandigheid van Dronrijp voorbij. De ontwikkeling in de zuivel zette snel door en de modernste fabriek in 1967, bleek 10 jaar later alweer achterhaald. Met een investering van 20 miljoen gulden werd in Dronrijp een hypermoderne kaasfabriek neergezet, die in 1979 door koningin Juliana werd geopend. Weer stond in Dronrijp een van de grootste en modernste zuivelfabrieken van Europa. Fusies bleken door te gaan en in 1982 werd Dronrijp onderdeel van de coöperatie ‘C.M. Noord-Nederland B.A. gevestigd in Leeuwarden. Later gevolgd door FRIESLAND Frico-Domo nog weer later door Friesland Campina. De kaasfabriek stopte in 2011, waardoor 86 banen verdwenen. In Dronrijp wordt nu alleen nog wei verwerkt.

Briefkaart zuivelfabriek Dronrijp, Tulp, 1912.

Uitgave: Anne Hoekstra.